Świat wolny od cyberprzemocy wobec kobiet to krok w stronę demokracji opartej na równości, szacunku i wolności słowa
European Fem Institute
Łączymy ekspertów i ekspertki
Jesteśmy platformą współpracy europejskich ekspertów i ekspertek, których łączy przekonanie, że fundamentem nowoczesnego społeczeństwa, państwa i gospodarki jest demokratyczne państwo prawa, równość i solidarność społeczna. Sieciujemy ludzi, którzy wierzą, że dobre państwo działa w synergii między rządzącymi – społeczeństwem obywatelskim – gospodarką. Wierzymy w państwo, w którym nikt nie zostaje w tyle, bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, pochodzenie, orientację seksualną, tożsamość płciową, czy miejsce zamieszkania. Działamy systemowo, uczestniczymy w debacie publicznej, podnosimy świadomość społeczną.
Kluczowe wyzwanie
Cyberprzemoc wobec kobiet
Cyberprzemoc wobec kobiet, która jest systemowym i społecznym problemem, wzmacnia wizja internetowej wolności, gdzie każdy może robić wszystko bez żadnych konsekwencji, błędne rozumienie wolności słowa oraz powszechne przyzwolenie na seksizm wynikające z naszych norm społeczno-kulturowych. Dodatkowo przemoc wobec kobiet w Internecie ma bardzo często kontekst seksualny i uderza w życie prywatne, rodzinne i intymne kobiet w takiej skali i takim zakresie, w których wobec mężczyzn jest niespotykana.
Wystąpienie EFI do Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Cyfryzacji – 30.10.2024
Cyberprzemoc to nowa twarz starego problemu, czyli przemocy ze względu na płeć. Przemocy, której kobiety doświadczają tylko dlatego, że są kobietami, a która ma miejsce wszędzie: w domu, na ulicy, w pracy. Przemoc wobec kobiet to zjawisko znacznie starsze od Internetu. Po prostu wraz z rozwojem technologii rozwijają się także nowe formy przemocy wobec kobiet. W związku z brakiem dostępnych badań dotyczących doświadczeń polskich internautek, przeprowadziliśmy badanie opinii publicznej w sprawie cyberprzemocy wobec kobiet w Polsce. Wspólnie z doświadczoną w badaniach kluczowych problemów i postaw społecznych pracownią badawczą IOS przeprowadziliśmy badanie ilościowe na próbie 1000 kobiet mieszkających w Polsce. Nasze badanie objęło obszar identyfikacji przemocowych zachowań w Internecie, pośrednich i bezpośrednich doświadczeń cyberprzemocy, konsekwencji przemocy, działań podejmowanych w związku z doświadczeniem lub zaobserwowaniem przemocy, postaw użytkowniczek Internetu oraz ich oczekiwań.
Konwencja Stambulska to skuteczne narzędzie, dzięki któremu można chronić ofiary i karać sprawców przemocy. Mówiąc wprost: to nadzieja na bezpieczeństwo dla Ciebie, Twoich sióstr, córek i kolejnych pokoleń kobiet, które nie będą już pozostawione same, gdy ktoś spróbuje je skrzywdzić. To też pomoc dla każdej osoby, bez względu na jej płeć, którą krzywda spotyka w domu – w tym dla dzieci i osób starszych. Dokument precyzyjnie mówi, czym jest przemoc, co robić, gdy do niej dojdzie, i jak jej przeciwdziałać. Ratyfikacja Konwencji przez UE to był kluczowy krok w stronę równych praw kobiet i mężczyzn oraz nowoczesnej Wspólnoty opartej na społeczeństwie obywatelskim. O przemocy i dyskryminacji musimy mówić jednym głosem, ponieważ to ta sama walka: o bezpieczeństwo i szacunek. Przemoc wobec kobiet przybiera coraz to nowe formy, ale również niepokojąco wzrasta też obojętność społeczeństwa na jej przejawy.
Cyberprzemoc jest wyraźnie widoczna w Internecie. Dwie na trzy kobiety dostrzegają jej różne formy (64%). Najczęściej obserwowanymi formami cyberprzemocy jest hejt przyjmujący postać poniżania, wyśmiewania (37%), wyzwisk i obelg (37%) oraz obraźliwych komentarzy (26%). Podobnie często internautki mieszkające w Polsce są świadkiniami negatywnych zachowań, takich jak memy, grafiki, fotomontaże o wulgarnym wydźwięku z wizerunkiem kobiet tworzonych i upublicznianych bez ich zgody i wiedzy (26%), budowanie fałszywych profili w social mediach, mających na celu ośmieszenie ofiar (23%) albo udostępnianie prywatnych informacji dotyczących konkretnych kobiet (19%). Zachowanie obserwowane również regularnie i wielokrotnie przez internautki (o najwyższej częstotliwości) to niepożądane propozycje seksualne (64%).
Zespół EFI
Prezeska Zarządu
dr. Sylwia Spurek
Dyrektor Strategiczny
dr Marcin Anaszewicz
Dyrektorka Generalna
Anna Spurek
Project Manager
Myka Żabińska
Policy Manager
Barbara Wołk
Członkini zarządu
Morgan Janowicz
Program I
Dyrektywa antyprzemocowa
Prowadzimy program rzeczniczy na rzecz dobrej implementacji przez Polskę Dyrektywy w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Dyrektywa została przyjęta przez Parlament Europejski 24 kwietnia 2024 r. oraz przez Radę 7 maja 2024 r. Jako EFI kładziemy szczególny nacisk na skuteczne wdrożenie przepisów dotyczących cyberprzemocy wobec kobiet, tak aby maksymalnie wzmocnić gwarancje ich praw człowieka, zapewnić bezpieczeństwo w Internecie oraz skutecznie przeciwdziałać wykluczeniu, dyskryminacji i marginalizacji kobiet w przestrzeni cyfrowej.
Program II
Trzymamy stronę kobiet
Jesteśmy przekonani.e, że bez biznesu nam się nie uda, że niezależnie od dobrego prawa, które tworzy fundament solidarnego systemu, musimy szukać sojuszników i sojuszniczek poza polityką. To może być biznes. Dlatego wspólnie z naszymi partnerami i partnerkami z biznesu prowadzimy dialog, badania i analizy i szukamy optymalnych procedur, które na rzecz kobiet ofiar przemocy mogą być wdrażane bezpośrednio w ich firmach. Jeżeli Twoja firma, jest zainteresowana współpracą – napisz do nas.
Program III
Równość się opłaca!
Przemoc wobec kobiet to nie tylko problem społeczny, ale również ekonomiczny. Wzrost wydatków publicznych – kosztów opieki społecznej i ochrony zdrowia, kosztów sądowych, policji, prokuratury. Straty ponosi biznes, bo krzywdzone kobiety to najczęściej pracowniczki, których problemy wpływają na jakość pracy i rozwój firm. Państwa UE w wyniku przemocy domowej ponoszą straty na poziomie 1% PKB tych krajów. Dlatego nagłaśniamy ten aspekt przemocy wobec kobiet, prowadzimy badania i analizy, organizujemy kampanie społeczne.
Program IV
Gmina przyjazna kobietom
Rządy współczesnych państw, z uwagi na skalę wyzwań XXI w. takich jak katastrofa klimatyczna, zmiany demograficzne, czy rosnące nierówności społeczne nie mają zdolności do samodzielnej realizacji kluczowych polityk publicznych, w tym ochrony kobiet przed przemocą. Potrzebujemy szerszej realizacji zasady pomocniczości państwa wobec samorządów, większego włączenia organizacji pozarządowych. Dlatego monitorujemy, jak polskie samorządy realizują swoje ustawowe obowiązki, szukamy dobrych praktyk, przekonujemy do wprowadzania lokalnych inicjatyw na rzecz przeciwdziałania przemocy wobec kobiet.
Rada
Ekspercka
dr. Zuzanna Warso
doktorka nauk prawnych, adwokatka, dyrektorka ds. badań w fundacji Open Future. Ekspertka Komisji Europejskiej ds. etyki badań naukowych i innowacji. Jest członkinią Zespołu ds. Kobiet przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.
Renata Durda
Była kierowniczka Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” przy Instytucie Psychologii Zdrowia PTP, specjalistka i superwizorka w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, redaktorka naczelna dwumiesięcznika „Niebieska Linia”
dr. Dorota Szelewa
Doktorka nauk politycznych Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego we Florencji, wykładowczyni na Uniwersytecie w Dublinie, autorka artykułów naukowych w dziedzinie polityki społecznej, od lat zaangażowana w sprawy kobiet.
Albin Dearing
Były kierownik projektu European Union Agency For Fundamental Rights, ekspert w zakresie prawa karnego. Przewodniczył austriackiej Radzie Prewencji Przestępczości oraz był asystentem prawnym w Trybunale Sprawiedliwości UE.
prof. Anna Zawidzka-Łojek
Profesorka Uniwersytetu Warszawskiego, doktorka habilitowana nauk prawnych, kierowniczka Katedry Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji UW, specjalizująca się w zakresie prawa UE, europejskiego prawa antydyskryminacyjnego i międzynarodowego prawa publicznego.
Robert Damski
Laureat Wyróżnienia „Biała Wstążka” w kategorii Wymiar Sprawiedliwości. Honorowy Członek Stowarzyszenia „Dla Naszych Dzieci”, Stowarzyszenia „Alimenty to nie prezenty” oraz „Fundacji KiDs”, członek „Stowarzyszenia im. Prof. Zbigniewa Hołdy” oraz Stowarzyszenia „Mężczyźni przeciw przemocy”.
Rosa Logar
Ekspertka ds. równości płci oraz zapobiegania przemocy wobec kobiet, współzałożycielka i przewodnicząca Sieci WAVE (Women against Violence Europe); członkini Komitetu Rady Europy opracowującego Konwencję Stambulską oraz komitetu ekspertów GREVIO monitorującego KS; współzałożycielka Women’s International League for Peace and Freedom Austria.
Prof. Iwona Chmura-Rutkowska
Profesorka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, doktorka nauk humanistycznych, socjolożka i pedagożka. Badaczka w Zakładzie Socjologii Edukacji na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM.